Zmiany stylu życia mogą zrównoważyć spadek poznawczy
Badanie przeprowadzone na osobach starszych pokazuje, w jaki sposób zmiana diety i zwiększenie aktywności fizycznej może zmniejszyć ryzyko demencji, nawet jeśli dana osoba ma już zdiagnozowane pogorszenie zdolności poznawczych. Nowe badania uzupełniają dowody na to, że zwiększenie poziomu aktywności może pomóc zrekompensować zmniejszenie zdolności poznawczych.
Demencja opisuje grupę zaburzeń charakteryzujących się trudnościami w myśleniu, pamiętaniu i rozumowaniu. Choroba Alzheimera jest najczęstszym rodzajem zaburzeń poznawczych.
Według Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) co najmniej 5 milionów osób w Stanach Zjednoczonych żyje z chorobą Alzheimera i towarzyszącymi jej demencjami. W miarę starzenia się społeczeństwa eksperci spodziewają się znacznego wzrostu tej liczby.
Chociaż naukowcy nie znają dokładnej biologicznej przyczyny choroby Alzheimera, wiedzą, że niektóre czynniki związane ze stylem życia zwiększają ryzyko rozwoju demencji u danej osoby. Należą do nich między innymi palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, dieta i brak aktywności fizycznej. W jednym z badań oszacowano, że nawet połowa wszystkich przypadków choroby Alzheimera na świecie może mieć związek z określonymi czynnikami stylu życia.
W nowym badaniu, prowadzonym przez The Australian National University w Canberze, testowano serię interwencji w stylu życia u osób, które już doświadczają spadku zdolności poznawczych. Chcieli sprawdzić, czy zmiany te mogą poprawić stan poznawczy danej osoby i potencjalnie zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji.
Stwierdzili, że osoby, które aktywnie zmieniły pewne aspekty swojego stylu życia, doświadczyły znacznej poprawy w kontekście możliwości poznawczych. Sugeruje to, że dokonanie pewnych zmian w stylu życia może zmienić przebieg spadku zdolności poznawczych i zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.
Opracowanie to zostało opublikowane w Journal of the American Geriatrics Society.
Badaniem objęto 119 osób w wieku 65 lat i więcej, które miały albo subiektywne pogorszenie funkcji poznawczych (SCD), które jest zgłaszanym przez siebie doświadczeniem dezorientacji lub utraty pamięci, albo łagodne pogorszenie funkcji poznawczych (MCI), które jest klinicznie zdiagnozowaną formą pogorszenia funkcji poznawczych.
Lekarze uważają oba te czynniki za wczesne objawy demencji, chociaż nie u wszystkich chorych na SCD lub MCI dojdzie do rozwoju demencji.
Badanie, które jest częścią badania Body, Brain, Life for Cognitive Declining (BBL-CD), miało na celu określenie, czy dieta i poziom aktywności mogą zmniejszyć ryzyko demencji u osób z zaburzeniami poznawczymi.
Naukowcy podzielili grupę badawczą mniej więcej na dwie części. W ciągu 8 tygodni jedna grupa (grupa kontrolna aktywna) ukończyła moduły online dotyczące ryzyka demencji, zdobywając przy tym informacje na temat diety śródziemnomorskiej, oraz częściowo ją wprowadzając. Badanie przeprowadzone w 2020 r. wykazało, że dieta śródziemnomorska może spowolnić upośledzenie zdolności poznawczych.
Grupa interwencyjna ukończyła to samo szkolenie online i uczestniczyła w zajęciach praktycznych, m.in. w spotkaniu z dietetykiem i fizjologiem ćwiczeniowym oraz ukończeniu ćwiczeń z zakresu treningu mózgu.
Pod koniec badania poziomy zdolności poznawczej grupy interwencyjnej były znacznie wyższe niż grupy kontrolnej. Badacze zmierzyli to za pomocą kilku narzędzi, w tym Podskali Poznawczej Oceny Chorób Alzheimera (Alzheimer’s Disease Assessment Scale Cognitive Subscale).
Narażenie na czynniki ryzyka związane ze stylem życia w chorobie Alzheimera – oceniane za pomocą wskaźnika ryzyka opracowanego przez Australian National University – było również znacząco niższe w grupie interwencyjnej w 3-miesięcznej obserwacji.
Jednak podczas końcowej kontroli (6 miesięcy) nie było już możliwe zaobserwowanie pozytywnych zmian. Sugeruje to, że osoby muszą utrzymać te zmiany w diecie i aktywności, aby zobaczyć dalsze korzyści.
Ogólnie rzecz biorąc, badanie pokazuje, że osoby już doświadczające spadku zdolności poznawczych mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji w późniejszym okresie życia. Szczególnie obiecujący jest fakt, że mogą to osiągnąć, stosując stosunkowo proste i niedrogie zmiany stylu życia.
To badanie dostarcza dowodów na to, że wprowadzenie pewnych zmian w stylu życia może zmniejszyć problemy z właściwościami poznawczymi.
Badanie to było jednak stosunkowo krótkie – czas trwania wynosił zaledwie 6 miesięcy. Badacze twierdzą, że dla potwierdzenia tych wyników i wykazania trwałej poprawy w zakresie poznawania ważne będzie przeprowadzenie badania uzupełniającego z większą liczbą uczestników i w dłuższym okresie czasu.
Stwierdzenie, że ludzie nie utrzymali zmniejszonego ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera do końca badania sugeruje, że ludzie mogą wymagać sesji wspomagających, aby zapewnić stałe korzyści dla swoich zdolności poznawczych.
