Czy gluten szkodzi?
W obiegowych przekonaniach gluten uchodzi za dość newralgiczny składnik diety, którego eliminacja kojarzy się prędzej z zabiegiem prozdrowotnym i ułatwiającym odchudzanie, niż odwrotnie. Czy jednak rzeczywiście gluten jest substancją charakteryzującą się swego rodzaju szkodliwością?
Gluten to frakcja białek obecna w nasionach niektórych zbóż. To właśnie jego zawartość nadaje charakterystyczną sprężystość i konsystencję produktom ze zbóż glutenowych. Co ciekawe, istnieje kilka zaburzeń związanych ze spożywaniem tytułowego składnika. Za najbardziej charakterystyczne uchodzi celiakia, czyli glutenozależno choroba trzewna. Choroba ma podłoże genetyczne, a pacjenci nią dotknięci muszą unikać swoistego składnika zbóż. Szacuje się, że celiakia dotyczy 0,3-1% populacji, jednak objawy pojawiają się u około jednej na 3345 osób (Dittfeld, 2018). Innymi zaburzeniami są m.in.: alergia na pszenicę, czy astma piekarzy. Ich powszechność jest jednak znikoma.
Ostatnimi laty najpopularniejszym hasłem bywa natomiast „nieceliakalna nadwrażliwość na gluten” (NCGS). Określa się nią nietolerancję omawianego składnika u osób, u których wykluczono celiakię i alergię, a mimo to spożycie tego konkretnego białka powoduje objawy niepożądane. Choć według niektórych danych częstość występowania NCGS szacuje się na stosunkowo wysoką (0,63-6% populacji), to temat jest śliski. Opinie wielu naukowców w tej materii są sprzeczne, gdyż prawdopodobne jest, iż NCGS nie istnieje. Okazać się może, że większość osób zgłaszających dolegliwości po spożyciu glutenu ulega efektowi nocebo lub ma niezdiagnozowaną/źle zdiagnozowaną celiakię (Molina-Infante 2017, Dittfeld, 2018).
Systematyzując – około 1 do potencjalnie 2 osób na 100 z nas nie powinna spożywać glutenu. W przypadku pozostałych, eliminacja glutenu nie tyle co nie przyniesie prawdopodobnie żadnych korzyści, to może wiązać się z wyższym ryzykiem niedoborów pokarmowych, otyłości, czy chorób układu krążenia – jak wskazują wyniki badań naukowych na pacjentach rezygnujących z pokarmów zasobnych w gluten. Jeżeli nie ma u Ciebie wskazań do eliminacji tytułowego składnika – nie rezygnuj z konsumpcji zbóż.
